Rodzinny niedobór lipazy lipoproteinowej jest spowodowany zmianami (mutacjami) w genie LPL. 

Rodzinny niedobór lipazy lipoproteinowej cechuje się brakiem enzymu lipazy lipoproteinowej, białka potrzebnego do rozbicia cząsteczek tłuszczu. Niedobór tego enzymu uniemożliwia poszkodowanym prawidłowe trawienie niektórych tłuszczów. Powoduje to nagromadzenie kropelek tłuszczu zwanych chylomikronami we krwi i wzrost stężenia trójglicerydów we krwi. Wygląda to z pozoru niewinnie, niedobór powoduje nagromadzenie, ale objawowo nie wygląda to ciekawie a nagromadzenie lipidów w krwi ma przykre konsekwencje.

Objawy tej często nie rozpoznawalnej na początku choroby obejmują:

• epizody bólu brzucha, 
• nawracające zapalenie trzustki (zapalenie trzustki), 
• nienormalne powiększenie wątroby i (lub) śledziony (powiększenie wątroby i śledziony) 
• rozwój zmian skórnych zwanych błędnymi guzami żółtaczkowymi.

Choroba jako dziedziczona genetycznie, tak naprawdę może ukazać się już u noworodków, jednak nie zawsze bywa wówczas właściwie zdiagnozowana, częściej rozpoznawana jest u osób starszych, a i z leczeniem jej nie jest łatwo. 

Dlaczego? Ponieważ, częste zapalenia trzustki, i zmiany ogólnoustrojowe powodują, że nie zawsze organizm reaguje na dietetyczne czy farmakologiczne leczenie. Czasami bywa wręcz chirurgiczny wybór leczenia tej przypadłości.

Ponieważ naukowcy z całego świata, tak w innych jak i w tej chorobie, dzielą się wiedzą, poniżej przedstawiam, kilka ciekawych sposobów radzenia sobie z chorobą i różne jej symptomy.

• “U 29-letniego mężczyzny, który początkowo wykazywał erupcyjne skórne ksantomy, podwyższone stężenie TG w osoczu, ale żadnych innych chorób współistniejących. Późniejsze badania genetyczne pacjenta ujawniły heterozygotyczność związku nowej duplikacji (p.R44Kfs * 4) prowadzącej do przedwczesnego kodonu stop w eksonie 2 i znanej mutacji (N291S) w eksonie 5 genu LPL. Dalsza analiza biochemiczna pacjenta ” Osocze postheparynowe potwierdziło zmniejszenie całkowitej aktywności lipazy w porównaniu z jego heterozygotycznym ojcem niosącym powszechną mutację N291S i zdrową kontrolę. Również pacjent wykazał zwiększoną (1,85-krotnie) aktywność lipazy wątrobowej (HL), co wskazuje na funkcjonalne połączenie między HL i LPL. Podsumowując, zgłaszamy przypadek FLLD spowodowany heterozygotycznością związku nowej duplikacji i wspólnej mutacji w genie LPL, co skutkuje resztkową aktywnością LPL. W przypadku takich mutacji osoby mogą nie otrzymać diagnozy, zanim klasyczne objawy FLLD pojawią się później w wieku dorosłym. Niemniej jednak wczesne rozpoznanie i leczenie obniżające stężenie lipidów może sprzyjać zmniejszeniu ryzyka przedwczesnej choroby sercowo-naczyniowej lub ostrego zapalenia trzustki u takich osób.”
• “Opisano rzadki przypadek rodzinnego niedoboru lipazy lipoproteinowej (LPL) u noworodka chińskiego z ciężką hiperbilirubinemią. Fałszywie wysokie stężenie bilirubiny w surowicy zostało następnie uznane za laboratoryjny błąd analityczny spowodowany zakłóceniem optycznego pomiaru lipemicznej surowicy. Hipertriglicerydemię i chylomikronemię można bezpiecznie i skutecznie kontrolować poprzez dietę o ograniczonej zawartości tłuszczu, stosując albo zmodyfikowaną podstawową formułę mleka wzbogaconą w białko, kalorie i minerały, albo dostępną w handlu specjalną formułę mleka, taką jak Monogen lub Portagen. Analiza sekwencji DNA pacjenta wykazała mutację Leu252Arg w eksonie 6 obu alleli genu LPL. Chociaż rodzice nie byli ze sobą spokrewnieni, oboje byli heterozygotycznymi nosicielami tego samego defektu genetycznego.”
• “Opisujemy dramatyczną odpowiedź na leczenie przeciwutleniające u trzech pacjentów z rodzinnym niedoborem lipazy lipoproteinowej, powikłanych częstymi ciężkimi epizodami zapalenia trzustki, którzy nie zareagowali na inne środki dietetyczne i farmakologiczne. Terapia przeciwutleniająca może być ważnym postępem w postępowaniu z tym typem pacjenta.”

Alipogene tiparvovec jest pierwszą terapią genową zatwierdzoną w Europie i obecnie stanowi jedyną opcję leczenia u dorosłych pacjentów z rozpoznaniem niedoboru lipazy lipoproteinowej (LPL). Alipogene tiparvovec umożliwia pacjentom prawidłową produkcję enzymu lipazy lipoproteinowej, obniżając tym samym ryzyko powikłań, a w szczególności ryzyko ostrego zapalenia trzustki. Lek podaje się w postaci serii zastrzyków domięśniowych. Pacjenci muszą być poddawani leczeniu w specjalnych centrach doskonałości przez specjalnie wyszkolonych lekarzy.

źródło:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=11068186
2. https://www.malacards.org/card/familial_lipoprotein_lipase_deficiency?search=Genetic%20diseases
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=25559420
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=24680758
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=23761384
6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=18275685
7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=17824045
8. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=11468054
9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=11347061
10. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=10199753
11. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=10342813
12. https://www.genecards.org/cgi-bin/carddisp.pl?gene=LPL
13. https://omim.org/entry/246650?search=LPL&highlight=lpl
14. https://omim.org/entry/609708?search=LPL&highlight=lpl
15. http://www.chiesi.pl/obszary-terapeutyczne/choroby-rzadkie/