Metabolizm witaminy D3 wymaga całego szeregu procesów – od połączenia z białkami transportowymi GC, po przemiany i aktywację, na poziomie nerek i wątroby oraz w komórce. Pomaga w tym organizmowi szereg wyspecjalizowanych w tym celu enzymów, produkowanych między innymi przez geny: GC, CYP27B1, CYP2R1, VDRTaq, VDRBsm1, VDRApal. Praca enzymów celem dokonania przemian witaminy zależna jest od obecności magnezu, dlatego jego odpowiednie poziomy w dużej mierze determinują sprawność zachodzenia pierwszych faz przyswajania witaminy.

Bardzo ważną rolę odgrywa ostatni etap – praca receptorów VDR, które u wielu osób mogą, niestety, być zblokowane. Jednak w przypadku laboratoryjnego potwierdzenia polimorfizmu, warto mieć świadomość, że tak jak VDR Bsm1 i Apal będą oznaczać osłabienie receptorów, tak polimorfizm VDR Taq znacznie przyspiesza pracę enzymu.

Przyspieszenie pracy receptorów VDR skutkować będzie zwiększoną produkcją grup metylowych w organizmie, co może powodować niekorzystne objawy podczas przyjmowania metylokobalaminy (B12) lub metylofolianu (5-MTHF; B9). Jakie na przykład?

Nadmiar grup metylowych może skutkować całym wachlarzem powikłań – od ograniczania pracy receptorów COMT odpowiedzialnych za degradację dopaminy, więc drażliwością, pobudzeniem, hiperaktywnością, lękami, fobiami, słabą zdolnością skupienia. Jak i migrenami, ogólnym złym samopoczuciem, nudnościami, kołataniem serca, problemami ze snem.

Przy mutacji dużo lepszym wyborem będą formy: hydroksykobalamina (B12) oraz kwas folinowy (folinic acid; B9). Organizm z tych form może wytworzyć sobie wersje metylowane w takich ilościach, jakie będzie uważał za słuszne, a ominą nas przykre objawy związane z suplementacją.

Wykorzystanie witaminy D3 i sprawna praca receptorów VDR jest bardzo ważna, ponieważ witamina odgrywa rolę w metabolizmie wapnia i homeostazie wapnia-fosforu i metabolizmie minerałów kostnych. Wraz z parathormonem (PTH), działa na nerki, kości i jelita i wpływa na ekspresję genów. Bierze udział w namnażaniu komórek układu odpornościowego i jego regulacji, jest czynnikiem przeciwzapalnym. Jest to ważny czynnik w profilaktyce / leczeniu niektórych postaci raka, osteoporozy, reumatoidalnego zapalenia stawów, stwardnienia rozsianego, nadciśnienia, chorób sercowo-naczyniowych, otyłości, łuszczycy i chorób psychicznych.

Ma wpływ na cukrzycę typu I i typu II. Gruźlica wiąże się z niższymi poziomami witaminy D. Jeden z produktów ubocznych rozkładu witaminy D3, zwany 1,25 (OH) 2 D wnika do komórek mięśniowych i wpływa na jądra, wzmacnia zdolność kurczenia się komórki. Witamina D ma wiele neuroprotekcyjnych funkcji, w tym pomaga pozbyć się mózgu beta-amyloidu, nieprawidłowego białka, które uważa się za główną przyczynę choroby Alzheimera. Niskie poziomy witaminy D od dawna wiązały się z częstszym występowaniem depresji, przeszkadzają one także w skuteczności działania leptyny-hormonu, który informuje organizm, o tym, że jest się już pełnym. D3 jest związana także z porostem włosów.

Czynnikami, które mogą dodatkowo obniżyć ekspresję receptorów VDR są zarówno liczne patogeny, które coraz częściej są wśród populacji diagnozowane, jak np.:

Patogeny:

•pałeczka ropy błękitnej

•Helicobacter Pylori

•Lyme/ Borrelia

•prątki Kocha (gruźlica)

•Chlamydia

•Shigella

•Cytophaga

•Capnocytophaga

•Sporocytophaga

•Flexibacter

•Mycobacterium

•EBV

•CMV

•HCV

•HIV

•Aspergillus fumigatus

Gdy produkty bakteryjne blokują VDR, wytwarzana jest mniejsza ilość CYP24A1, co powoduje nadmiar aktywnej witaminy D, jak ma to miejsce w wielu stanach autoimmunologicznych.

A także substancje:

• Kofeina zmniejsza produkcję VDR
• Kortyzol – hormon stresu / glukokortykoidy zmniejszają produkcję VDR
• Hormony tarczycy hamują aktywację VDR
• TNF – zwiększają go endotoksyny i stany zapalne organizmu
• Kortykosteroidy zmniejszają kalcytriol
• Fosfatonina
• Ketokonazol
• Heparyna
• Tiazydy

Dlatego warto powyższe postarać się ograniczyć/ wykluczyć do minimum.

Naturalne sposoby na zwiększenie ekspresji genów receptora witaminy D:

• Dbanie o odpowiedni poziom żółci, np. poprzez suplementację dwuwinianu choliny, fosfatydylocholiny, dietę, która nie obciąża mocno wątroby, możliwie jak najbardziej opartą na produktach naturalnych, dbałość o odpowiedni stan jelit i mikroflory jelitowej, ewentualnie także żółć syntetyczna – szczególnie kwas litocholowy lub LCA (LCA przemieszcza się do okrężnicy, gdzie VDR wiąże się z LCA lub 1,25D i aktywuje geny CYP3A4 i SULT2A- wspiera to więc detoks). Receptory VDR były kiedyś odpowiedzialne za detoksykację jąder komórkowych, z roli tej wyewoluowały do obecnych funkcji.
• Ćwiczenie – zwiększa kalcytriol, jednak muszą to być ćwiczenia nie aerobowe
• Omega-3: DHA, EPA, olej rybny / DHA
• Omega-6: kwas linolenowy, kwas arachidonowy,
• Kurkumina (uwaga u osób ze skrajnymi stanami emocjonalnymi, kurkumina może powodować kumulację neuroprzekaźników i nasilenie objawów)
• Resweratrol (niewskazany u małych dzieci, może wpływać lekko obniżająco na odporność)
• Forskolin
• Gamma tokotrienole (wit. E)
• Witamina E / alfa-tokoferol (u osób z mutacją GSTP1 może działać prozapalnie podwyższając interleukinę 6, przy braku wiedzy odnośnie statusu genu lepiej wybierać tokotrienole)