MTR koduje metylotransferazę 5-metylotetrahydrofolianu-homocysteiny. Enzym ten, znany również jako zależna od kobalaminy syntaza metioninowa, katalizuje ostatni etap biosyntezy metioniny, uzyskując związaną z enzymem kobalaminę i metioninę.
Choroby związane z MTR obejmują niedokrwistość homocystynurię-megaloblastyczną.
MTRR (reduktaza metylotransferazy 5-metylotetrahydrofolianowej-homocysteiny) jest genem kodującym białko. Białko to działa w syntezie metioniny przez regenerację syntazy metioninowej do stanu funkcjonalnego. Ponieważ synteza metioniny wymaga przeniesienia grupy metylowej przez dawcę kwasu foliowego, aktywność kodowanego enzymu jest ważna dla metabolizmu folanu i metylacji komórkowej.[1]
Chociaż, geny powyższe są niemal łudząco podobne i często zapisywane wspólnie pod postacią MTR/MTRR to jednak nie stanowią jednego genu a i leżą na innych chromosomach.
MTR ma umiejscowienie w chromosomie 1
MTRR na chromosomie 5
Z powyższego zapisu wynika również, że ich działanie także nie co się różni.
MTR koduje enzym, znany również jako zależna od kobalaminy (B12) syntaza metioninowa, wywołuje ostatni etap syntezy metioniny.
MTRR koduje enzym, zwany reduktazą syntazy metioninowej, który ostatecznie pomaga przekształcić homocysteinę w metioninę. Enzym ten jest niezbędny do funkcjonowania syntazy metioninowej, która pomaga w przetwarzaniu aminokwasów. [2,3]
Jak przy każdej mutacji genów, tak i w tym przypadku mutacja odpowiedzialna jest za wystąpienie chorób.
Ponad 20 mutacji w genie MTR zidentyfikowano u osób z homocystynurią. Wiele z tych mutacji prowadzi do wytworzenia nienormalnie małej, niefunkcjonalnej wersji syntazy metioninowej. Inne mutacje zmieniają pojedyncze aminokwasy w enzymie. Bez funkcjonalnej syntazy metioninowej homocysteiny nie można przekształcić w metioninę. W rezultacie homocysteina gromadzi się w krwiobiegu, a ilość metioniny jest zmniejszona. Część nadmiaru homocysteiny jest wydalana z moczem. Naukowcy nie ustalili, w jaki sposób zmienione poziomy homocysteiny i metioniny prowadzą do problemów zdrowotnych związanych z homocystynurią.[4]
Najczęstszą postacią homocystynurii jest:
- krótkowzroczność,
- przemieszczenie w soczewce,
- zwiększone ryzyko nieprawidłowego krzepnięcia krwi
- kruche kości, które są podatne na złamania ( osteoporoza) lub inne nieprawidłowości szkieletowe.
Niektóre osoby dotknięte chorobą mają również opóźnienia w rozwoju i problemy z nauką.
Rzadziej spotykane formy homocystynurii mogą powodować:
- upośledzenie umysłowe,
- brak wzrostu i przybieranie na wadze w oczekiwanym tempie (niepowodzenie w rozwoju),
- drgawki,
- niedokrwistość megaloblastyczną. Niedokrwistość megaloblastyczna występuje, gdy dana osoba ma małą liczbę czerwonych krwinek (niedokrwistość), a pozostałe krwinki czerwone są większe niż normalne (megaloblastyczne).
Oznaki i objawy homocystynurii zazwyczaj rozwijają się w ciągu pierwszego roku życia, chociaż niektóre łagodnie dotknięte osoby mogą nie rozwinąć cech dopiero w dzieciństwie lub dorosłości.[5]
Warianty genów MTR i MTRR tak samo jak w przypadku MTHFR są liczne, jednymi z ważniejszych są np.:
MTR Rs1805087 – powoduje przyspieszenie pracy genu i zwiększone wyczerpywanie grupy metylowej
MTRR Rs1802059 – istotny w cyklu regeneracji MB12 dla jej zużycia przez gen MTR
MTR A66G – jest powiązany ze wzrostem ryzyka wad rozwojowych dziecka i zespołem Downa
Jak zatem wspierać gen MTR/MTRR?
Kluczowe jest w tym przypadku ustalić, które polimorfizmy, bo jak wspominałam, gen ma wiele wariantów, występują konkretnie u osoby – wpływają one na różne aspekty pracy genu, jedne są związane z przemianami wit. B inne stricte za moment remetylacji. A także czy występują inne polimorfizmy, np. w MTHFRze, CBS, BHMT. Żeby mieć pełny obraz sprawności cykli w które geny są zaangażowane.
Sprawdzić to można wykonując pełny panel metylacyjny.
Od tego zależy później chociażby rodzaj wit. B12(adenozylo-/hydroksy-/metylo-), który najlepiej przyjmować. Ważne jest też czy w wynikach badań krwi jest wszystko dobrze. Ważne są tu zarówno parametry morfologii, poziom cynku, poziom wit. B12, kwasu foliowego, homocysteiny, żelaza, ferrytyny można sprawdzić kwas metylomalonowy (choć to wydatek rzędu ok. 300zł).
Generalnie to kwas metylomalonowy i homocysteina są raczej bardziej wiarygodnymi wskaźnikami stanu B12 w organizmie. Nawet jeżeli wychodzi dobry poziom B12 w badaniu krwi, poziomy wewnątrzkomórkowe mogą być zbyt niskie. Kwas MMA i homocysteina są wrażliwe na zmianę poziomu B12, więc pokażą utajony niedobór.
Warto sprawdzić także stan jelit wykonując badanie OAT/Organix.
Niezwykle istotne czynniki mające wpływ na ekspresję genów MTR/MTRR:
- stan jelit↓ – Candida i infekcje drożdżowe powodują wydzielanie aldehydu octowego, który działa hamująco na pracę genów MTR/MTRR
- metale ciężkie↑ – aluminium, miedź, rtęć, kadm, ołów – działają hamująco na enzym MTR
- stres oksydacyjny↑ – podwyższone poziomy reaktywnych rodzajów tlenu w organizmie
- lipopolisacharydy↑ (pochodzące z bakterii gram-ujemnych) i cytokiny prozapalne↑ (białka pobudzające komórki odpornościowe)
Warto zwrócić uwagę na niektóre z substancji, które mają zły wpływ na pracę genów:
- cyklosporyna,
- acetaminofen (paracetamol)
- aflatoksynaB1
- wanadany
- kofeina
Źródło:
https://www.researchgate.net/figure/Homocysteine-metabolism-Note-the-key-role-of-B12-in-the-folate-cycle-regenerating_fig4_262059736
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/snp/rs137853061#clinical_significance
https://ghr.nlm.nih.gov/gene/MTR#conditions
https://ghr.nlm.nih.gov/condition/homocystinuria